Light novel – Tiểu thuyết dành cho người bận rộn
1. Bạn ấy là ai?
Light novel (ライトノベル raito noberu) là một dòng tiểu thuyết rất được ưa chuộng tại Nhật Bản, với sự ủng hộ của đông đảo độc giả là học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông. Nếu bạn đã vượt qua cái tuổi xuân xanh đó thì cũng đừng quá lo lắng, bởi vô vàn điều hấp dẫn và thú vị đến từ nội dung lẫn hình thức, bản tiểu thuyết này chắc hẳn sẽ giữ được sự yêu mến của bạn rất lâu.
Vậy tên tiếng Nhật của “bạn ấy” có nguồn gốc như thế nào? Người Nhật thường vay mượn một số từ có nguồn gốc từ tiếng Anh để biến thành ngôn ngữ phổ biến và làm phong phú thêm vốn từ vựng như rất nhiều nước khác trên thế giới. Cụm từ “raito noberu” cũng là một họa chế Anh ngữ (wasei-eigo), tức nó được tạo thành bằng việc sử dụng từ “light novel” của tiếng Anh, thường được gọi tắt là ranobe hay rainobe.
2. Kết cấu của những bản tiểu thuyết vạn người mê
Độ dài của nó vào khoảng 4 – 5 vạn từ (loại ngắn hơn thường tương đương với loại tiểu thuyết ngắn theo chuẩn của Hoa Kỳ), được xuất bản dưới dạng văn khố bản (bunkobon) và có hình ảnh minh họa sinh động. Cũng như manga, nội dung của light novel cũng được đăng nhiều kỳ trên các tập san văn thơ trước khi xuất bản dưới dạng tiểu thuyết hoàn chỉnh. Đặc biệt, truyện thường được đăng trên các tạp chí văn học hay tạp chí về các sản phẩm truyền thông đại chúng nhiều người theo dõi ở Nhật, điều này khiến nó càng trở nên thông dụng hơn bao giờ hết.
3. Chính thức phủ sóng và không ngừng lan tỏa
Trên một diễn đàn cách đây khoảng 20 năm, thuật ngữ light novel bắt đầu nở rộ, sau đó nhanh chóng được mọi người biết đến như loại truyện bỏ túi dễ mang đi đây đó và thuận lợi cho việc đọc ở nhiều nơi như tàu điện, xe buýt… Điều này rất phù hợp với một nước phát triển và những con người luôn bận rộn ở Nhật. Sự thật đến hôm nay vẫn chưa có định nghĩa nào chính xác về thể loại này, chỉ biết chúng thường có đặc điểm chung là khoảng 250 trang với nhiều hình ảnh minh họa phong phú mang hơi hướng manga đặc trưng của đất nước Mặt trời mọc.
Tuy nhiên, chính nhờ sự tiện lợi của mình màphiên bản tiểu thuyết cho những người bận rộn này ngày càng trở nên thông dụng ở Nhật. Các công ty cũng thường xuyên săn lùng và xuất bản những tác phẩm được nhiều độc giả bình chọn thông qua các cuộc thi thường niên. Giải thưởng tiểu thuyết Dengeki là giải thưởng lớn nhất với sự tham gia của hơn 2000 thí sinh tranh tài hằng năm, các tác phẩm dự thi sẽ được dán nhãn light novel và được xuất bản với giá bìa khá mềm nhằm phục vụ thị hiếu của người đọc.
4. Tìm điểm khác biệt
Theo thời gian, ranh giới giữa các tác phẩm văn học khác ngày càng trở nên mờ nhạt, những tựa truyện truyền thống cũng bắt đầu được tái bản với sự xuất hiện của nhiều hình minh họa hơn. Dù vậy, cứ khoảng 20 trang thì bạn sẽ bắt gặp hình ảnh minh họa phù hợp với tình huống truyện, chính sự xuất hiện dày đặc này đã tạo nên sự khác biệt rất lớn giữa light novel và các tác phẩm khác. Bìa sách cũng được thiết kế và tô màu bắt mắt để thu hút độc giả khi vô tình lướt qua các kệ trưng bày, chính vì vậy nét vẽ của họa sĩ có ảnh hưởng rất lớn trong việc xuất bản sách. Thêm vào đó, hình ảnh minh họa góp phần rất lớn trong việc vẽ ra hình tượng nhân vật mà tác giả muốn xây dựng, cũng như phụ giúp chuyển tải dữ liệu từ câu chữ thành hình ảnh trong trí tưởng tượng của người đọc.
5. Ngắn thôi nhưng nội dung siêu ngầu
Loại tiểu thuyết này thường được viết nhằm phục vụ nhu cầu giải trí, vì vậy bút pháp của nó thường rất khác biệt so với các tiểu thuyết dành cho người lớn, bởi thường dùng lối viết ngắn gọn với một đoạn văn chỉ gồm hai đến ba câu. Mạch truyện thường được dẫn dắt bởi các đoạn đối thoại. Trong cách thức trình bày, lối viết theo phong cách tối giản được tận dụng.
Bạn đừng tưởng với lối viết ngắn gọn thì nội dung sẽ bị giới hạn nhé, ngược lại nó vô cùng đa dạng với rất nhiều thể loại như: tình cảm lãng mạn, trinh thám, phiêu lưu mạo hiểm. Chịu ảnh hưởng khá lớn từ Manga – Anime, cốt truyện và hình minh họa thường mang đậm phong cách của Manga – Anime. Không chỉ vậy, có rất nhiều Manga và Anime nổi tiếng được chuyển thể từ light novel, đây quả thực là một kho tàng kịch bản lớn cho nền công nghiệp 2D ở Nhật. Bên cạnh đó, không thể không nhắc đến những phiên bản khá xuất sắc được viết dựa trên nguyên tác anime.
Qua một thời gian khá lâu để tìm chỗ đứng và chinh phục độc giả trên toàn thế giới, light novel hiện tại đã có nhiều bước tiến rõ rệt và trở nên phổ biến tại rất nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Có thể nhắc đến một số tác phẩm được yêu thích ở nước ta như: 5 Centimet Trên Giây, Colorful, Mimizuku và Vua Bóng Đêm, Cô Gái Văn Chương, Khu Vườn Ngôn Từ… Tất cả thực sự đã thu hút được sự tò mò và khơi dậy ước muốn tìm hiểu của các bạn độc giả trẻ ở Việt Nam.
Với những sự thành công trên, bản tiểu thuyết cho người bận rộn này có thể sẽ sớm phát triển thành một trong những dòng văn học được yêu thích vào thời gian tới. Bạn đã sở hữu quyển light novel nào rồi? Hãy cùng chia sẻ cùng chúng tôi nhé!