REVIEW Josee: Khi Nàng Thơ Yêu – Anime từ tháp vàng của ngôn tình thanh xuân
1963
Josee ra mắt tại Nhật vào ngày 25/12/2020, và quả thật bộ phim rất thích hợp với bầu không khí Giáng Sinh lạnh giá. Thế nhưng tuần đầu ra mắt phim chỉ khiêm tốn ở vị trí thứ 9, và sang tuần thứ hai thì lặng lẽ rời khỏi top 10 bảng xếp hạng. Nhưng hầu hết ý kiến khán giả xem phim đều đồng ý rằng Josee là một anime hay, tuy nhiên nó cũng gây phẫn nộ cho không ít khán giả vốn là fan của nguyên tác vì một câu chuyện rất khác. Không thể tránh khỏi áp lực cho phiên bản anime chuyển thể từ truyện ngắn được ca tụng là tháp vàng ngôn tình thanh xuân, từ một tác giả từng đạt giải thưởng Akutagawa. Tôi đã có dịp trải qua những giây phút đặc biệt cùng Josee, tin chắc rằng đây là một anime ý nghĩa mà nếu bạn chưa từng xem những phiên bản trước đây, bạn sẽ bị chinh phục đấy.
Khi Nàng Thơ Yêu (tựa gốc: Joze to Tora to Sakana-tachi, tựa tiếng Anh (Josee, Tiger and Fish) (Shochiku sản xuất / KADOKAWA phân phối) lấy bối cảnh mùa đông ở Osaka, nơi có một cô gái điều khiển xe lăn bất ngờ lao xuống dốc với tốc độ kinh hoàng. Một chàng trai tình cờ đi ngang qua đã đón lấy cô. Hai con người đã sống những cuộc đời hoàn toàn khác nhau và theo đuổi những ước mơ hoàn toàn khác nhau giao nhau từ đó.
Bản điện ảnh Hàn Quốc
Dựa trên truyện ngắn cùng tên của Tanabe Seiko, bộ phim hoạt hình Khi Nàng Thơ Yêu cuối cùng cũng ra mắt sau hơn 30 năm, sau một live-action đình đám của Nhật vào năm 2003 và của Hàn vào năm 2020. Ngoại trừ mô-típ “cô gái ngồi trên xe lăn”, có thể thấy ngay những câu thoại và khung cảnh ấn tượng, bầu không khí kịch tính của phiên bản điện ảnh anime rất khác so với phiên bản phim người thật đóng. Phim hoạt hình loại bỏ hầu hết các yếu tố tình dục khỏi màn ảnh, điều chỉnh thành một câu chuyện tình yêu trong sáng, và đặc biệt nhất là câu chuyện về tuổi trẻ.
Trong phiên bản 2020, Tsuneo là một sinh viên đại học đang làm việc tại một cửa hàng đồ lặn ở thành phố Osaka. Ước mơ của Tsuneo là đi du học ở Mexico, và anh đã làm việc bán thời gian để kiếm chi phí du học. Một ngày nọ, Tsuneo giúp một cô gái ngồi trên xe lăn tên Josee, người bị ngã xuống một con dốc. Josee sống với bà nội Chizu, và Tsuneo bắt đầu công việc bán thời gian với mức lương tính theo giờ khá cao, chỉ để nghe theo những đề nghị của Josee. Dù Josee có ra bao nhiêu thử thách oái oăm thì Tsuneo vẫn vì tiền mà thực hiện. Cho đến một ngày, Josee bày tỏ mong muốn được nhìn thấy biển sau 24 năm dành gần hết tuổi trẻ ở trong nhà. Cô muốn Tsuneo dẫn mình ra thế giới bên ngoài mà không để bà Chizu hay biết.
Khi Nàng Thơ Yêu chủ yếu diễn ra tại Osaka và Kobe, nơi có tuyến đường xe điện Hankai chạy gần nhà Josee và xe điện Nankai ở nhà ga gần đấy. Và dù phim không nói rõ nhưng nếu bạn tinh ý cũng sẽ nhận ra Công viên Bờ biển Suma ở quận Suma, và thành phố Kobe được vẽ cùng với chiếc cầu Akashi Kaikyo. Trong những bữa ăn ở nhà Josee, chúng ta cũng có thể thấy món Takoyaki trứ danh vùng Osaka. Nhân vật chính Tsuneo nói bằng ngôn ngữ chuẩn, nhưng rất nhiều nhân vật trong tác phẩm, kể cả Josee, đều nói bằng phương ngữ Kansai.
Bản điện ảnh của Nhật
Phiên bản anime miêu tả rất kỹ mối quan hệ giữa Tsuneo và Josee, đồng thời khắc họa chân thực sự độc lập của Josee, vốn là một người khuyết tật. Trong tiểu thuyết gốc và phiên bản live-action, câu chuyện xoay quanh Tsuneo, còn ở bản hoạt hình, khán giả sẽ có nhiều cảm xúc với hình ảnh một cô gái khuyết tật từ Josee. Trong nửa đầu phim, câu chuyện hướng về phía Tsuneo, nhưng từ nửa sau, Josée đóng trò nhân vật chính. Đây là khác biệt lớn nhất so với nguyên tác. Có thể nói, Khi Nàng Thơ Yêu là phiên bản hiện đại của bản gốc. Không chỉ vì bối cảnh câu chuyện đã là năm 2020, mà còn bởi những quan điểm sống hiện đại của các nhân vật. Điểm nhấn của bản anime là Tsuneo gặp thất bại nhưng Josée đã cho anh thấy một thế giới mới. Không phải cứ kết hôn, được chồng nuôi, sinh con rồi học cách trở thành bà mẹ tốt là hạnh phúc, Josée dẫu là người khuyết tật, nhưng cô sống một cuộc đời khiến bạn phải dõi theo. Bên cạnh Tsuneo, Josee còn có những người bạn mới là nhân vật chỉ có trong anime. Còn Tsuneo từ hình ảnh một sinh viên đại học hết mình vì tình yêu, dường như đang bay bổng ở đâu đó, đã biến thành một sinh viên đại học không thể thực hiện ước mơ của mình nếu không cực lực kiếm tiền trong khi vẫn phải bảo đảm thành tích học tập. Và cái kết của Josee và Tsuneo đi theo hướng ngược lại... So với anime Dáng Hình Thanh Âm cũng nói với người yếu thế, tôi “cảm” Khi Nàng Thơ Yêu hơn cũng vì lẽ đó.
Nhưng điều khiến bộ phim này trở nên hấp dẫn chính là phần đồ họa ấm áp. Các nhân vật được vẽ dễ thương, nhưng không kém phần chân thật, gợi nhớ đến Đứa Con Của Thời Tiết và những tác phẩm của Kyoto Animation. Bên cạnh đó, những biểu cảm mãn nhãn chỉ có thể thể hiện bằng hoạt hình thật sự thu hút khán giả, điều mà phiên bản live-action khó lòng thể hiện. Cuộc sống thường nhật của Osaka và Kobe được miêu tả chân thực với cảnh sắc tuyệt đẹp, nét mặt của Tsuneo, bị dao động bởi những lời nhận xét gay gắt của Josee, sự thay đổi trên nét mặt của Josee mà Tsuneo nhận thức được, cũng như cảnh tưởng tượng của Josee và cảnh Tsuneo lặn dưới biển… thật ấn tượng. Có được điều này, công đầu chính là nhờ Bonds Co., Ltd., đơn vị từng cho ra đời những kiệt tác như Giả Kim Thuật, Học Viện Anh Hùng, Kokyoshihen Eureka Sebun… Tuy nổi tiếng với những nét vẽ tay, nhưng lần này Bonds đã áp dụng rất nhiều cảnh 3DCG và nó sẽ khiến bạn ngỡ ngàng vì sự phát triển của công nghệ CG. Điểm trừ ít ỏi của phiên bản hoạt hình chính là tác phẩm này hầu như không mô tả tiêu cực hay bất tiện nào về việc bị khuyết tật.Và các nhân vật dễ thương đến độ họ giống ở lứa tuổi thiếu niên hơn là trưởng thành. Josée thật sự đã 24 tuổi rồi!
Khi Nàng Thơ Yêu phát hành ở Việt Nam đã giữ nguyên lồng tiếng Nhật và phụ đề tiếng Việt, điều này sẽ mang đến cho khán giả cảm xúc trọn vẹn nhất. Kiyohara Kaya trong vai Josee đã có phần thể hiện rất tốt. Kiyohara được yêu thích khi xuất hiện trong phim truyền hình buổi sáng của NHK Okaeri Mone, lần nữa chinh phục khán giả với phương ngữ đặc trưng vùng Osaka hết sức tự nhiên và dễ thương. Còn Nakagawa Taishi xuất sắc hơn cả khi hóa thân vào Tsuneo, thể hiện sự khác biệt khi ánh sáng biến mất khỏi mắt Tsuneo và khi anh gõ cửa. Cả hai tương tác với các diễn viên lồng tiếng chuyên nghiệp khác vô cùng mượt mà. Phần âm nhạc được đảm nhận bởi Evan Call, người đã thực hiện nhạc cho Violet Evergarden, bộ phim bom tấn vào năm 2020. Ngoài ra, bài hát chủ đề và ca khúc giữa phim do ca sĩ kiêm nhạc sĩ nổi tiếng Eve đảm nhận. Sự kết hợp hài hòa này đã đẩy cảm xúc của khán giả lên cao nhất có thể.
Josee là tên của một nhân vật xuất hiện trong cuốn tiểu thuyết Françoise Sagan yêu thích của nữ chính Kumiko, vì thế cô đã tự gọi mình là Josee. “Con hổ” đồng nghĩa với nỗi sợ hãi của Kumiko, còn "cá" là bạn bè và những điều yêu thích của Kumiko. Tựa phim mang ý nghĩa như vậy, nhưng một câu chuyện đang chờ Josee và Tsuneo trong tương lai. Bạn có thể đồng thời ở bên người bạn yêu và biến ước mơ của bạn thành hiện thực không? Nếu phải chọn một trong hai, bạn nên chọn điều nào? Khi Nàng Thơ Yêu dạy chúng ta điều gì là quan trọng nhất đối với đối phương và cách quan tâm đến đối phương. Ban đầu là cảm giác vui vẻ, đoạn giữa mang lại nỗi buồn, nhưng kết thúc lại vô cùng thỏa mãn. Đây là một bộ phim khác với phiên bản tiểu thuyết và live-action, sẽ mang đến một làn gió mới cho những người đang tìm kiếm một điều gì đó khác biệt. Nếu bạn là người trẻ có ít kinh nghiệm tình yêu và kinh nghiệm sống, chẳng hạn như học sinh sinh viên, hãy ra rạp và thưởng thức trọn vẹn Khi Nàng Thơ Yêu.
