Haha to Kuraseba – Chiến tranh âm ỉ giày vò
1233
Thông tin chung
Haha to Kuraseba dài 130 phút, công chiếu ngày 12/12/ 2015. Đây là tác phẩm thứ 5 của vị đạo diễn cựu trào Yamada Yoji được cử làm đại diện Nhật Bản tranh giải Oscar. Các tác phẩm nổi bật trước đó của ông có thể kể đến là loạt phim Otoko wa Tsurai yo, bộ ba Samurai Triology (Tasogare Seibei, Kakushiken Oninotsume và Bushi no Ichibun).
Trong gần 60 năm sự nghiệp làm phim đồ sộ của mình, Yamada Yoji đã giành được rất nhiều giải thưởng danh giá và nhận được sự kính trọng ở Nhật Bản cũng như từ các nhà phê bình trên khắp thế giới. Ông từng 4 lần giành được giải Phim hay nhất tại Giải thưởng Học viện Nhật Bản cho các phim Shiawase no Kiiroi Hankachi, (1977), Musuko (năm 1991), Gakko (năm 1993) và Tasogare Seibei (năm 2002). Tasogare Seibei từng được đề cử cho Phim nước ngoài hay nhất ở Oscar lần thứ 76. Năm 2010, giải Berlinade Camera được trao cho ông để tôn vinh những đóng góp của ông cho Liên hoan phim Berlin.
Đạo diễn từng phát biểu tại Liên hoan phim Berlin rằng mình làm phim dành cho thế hệ người Nhật dường như không biết gì về những điều rùng rợn trong chiến tranh, tức đối tượng là những khán giả trẻ. Thế nên, phim về đề tài này của ông đều thể hiện rõ sự tàn phá của chiến tranh. Và “đó là thảm họa, là cảnh chết chóc, tàn bạo, bi kịch, cảnh tượng mà các bạn nên biết và đừng bao giờ lặp lại”. Haha to Kuraseba là bộ phim giả tưởng đầu tiên của ông và là tác phẩm kế tiếp về đề tài chiến tranh, gia đình của đạo diễn ở tuổi 84.
Phim được phát hành bởi Shochiku - bạn đồng hành quen thuộc với đạo diễn Yamada qua nhiều tác phẩm trước đó. Shochiku cũng là nhà phát hành của các tác phẩm như Suno Purinsu: Kinjirareta Koi no Merodii (năm 2009), Koe no Katachi (năm 2016), Tokyo Ghoul (năm 2017)…
Âm nhạc trong phim được đảm nhận bởi nhạc sĩ lừng danh Sakamoto Ryuichi. Ông nổi tiếng với khả năng sáng tác rất nhiều thể loại nhạc, thực hiện rất nhiều dự án âm nhạc khác nhau cũng như hoạt động tích cực ở nhiều lĩnh vực nghệ thuật, hoạt động xã hội. Trong sự nghiệp của mình, ông đã từng nhận nhiều giải thưởng danh giá, tiêu biểu là Giải Oscar cho Nhạc phim hay nhất và giải Grammy cho âm nhạc của ông trong phim The Last Emperor, giải thưởng của Viện Hàn lâm Anh quốc (BAFTA) cho nhạc phim của ông trong Merry Christmas và Mr. Lawrence. Sau khi nghỉ ngơi để điều trị bệnh từ tháng 7 năm 2014 thì ông đã trở lại với dự án âm nhạc trong Haha to Kuraseba và The Revenant. Những bản soundtrack mang nét buồn của ông chắc chắn là sự kết hợp hoàn hảo cho mạch phim chậm rãi của Haha to Kuraseba.
Tại Giải thưởng phim điện ảnh Mainichi năm 2015 được trao bởi tờ báo lớn nhất nước Nhật Mainichi Shinbun, Haha to Kuraaseba đạt giải Âm nhạc xuất sắc nhất cho Sakamoto Ryuichi, Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất cho Kato Kenichi. Haha to Kuraseba cũng thắng giải Nam diễn viên chính xuất sắc nhất cho Ninomiya Kazunari, Nữ diễn viên phụ xuất sắc nhất cho Kuroki Haru tại lễ trao giải của Viện Hàn lâm Nhật Bản lần thứ 39.
Nội dung
Nữ hộ sinh Fukuhara Nobuko mất chồng và con trai lớn trong Thế chiến thứ hai, đứa con trai còn lại là Koji cũng ra đi do quả bom Nagasaki năm 1945. Một ngày, sau ba năm, Koji trở về và liên tục hiện về để trò chuyện với mẹ anh. Hai mẹ con đã có khoảng thời gian tâm sự, hồi tưởng nhiều kỉ niệm thật hạnh phúc. Nhưng những điều đó mâu thuẫn với hiện thực mất mát của bà Fukuhara và người yêu của Koji là Machiko.
Giới thiệu nhân vật
Fukuhara Nobuko: Bà là một nữ hộ sinh hiền lành, nhẫn nhịn. Đã ba năm trôi qua, bà vẫn chưa từ bỏ hi vọng về con trai. Vì không tìm được gì về dấu vết đã chết của Koji, bà nửa tin nửa không rằng anh đã bỏ mạng cùng những người bạn chung lớp. Khi thấy hình ảnh Koji trở về, bà đã vô cùng hạnh phúc và muốn Koji cứ bên cạnh, tâm tình với bà mãi mãi.
Nữ diễn viên gạo cội Yoshinaga Sayuri là người thủ diễn nhân vật Fukuhara Nobuko. Yoshinaga được xem như nữ diễn viên đại diện cho Nhật Bản những năm 60. Bà đã tham gia hơn 100 phim từ vai chính lẫn phụ và từng ghi dấu với các phim Ohan (năm 1984), Tengoku no eki: Heaven Station (năm 1984), Yume no Onna (năm 1993)… Bà từng giành đến bốn giải từ Viện Hàn lâm Nhật Bản trong các năm 1985, 1989, 2001 và 2006.
Từ những năm 80, bà tham gia vào các tổ chức chống vũ khí hạt nhân, đọc thơ không lợi nhuận về bom nguyên tử trong suốt 20 năm. Thế nên, có thể nói, với đề tài này, bà có thể dễ dàng tiếp cận nhân vật của mình và thấu hiểu cũng như hóa thân vào người phụ nữ chịu nhiều nỗi đau mất người thân từ chiến tranh và bom nguyên tử hơn.
Fukuhara Koji: Là sinh viên y khoa của một trường đại học tại thành phố bị đánh bom. Khi còn sống, Koji là người vui vẻ, rất hay cười. Anh đã yêu Machiko và cùng mơ về những chuyện xa hơn. Koji biết rõ mình chết vào 11 giờ 2 phút sáng ngày 9 tháng 8 năm 1945. Linh hồn anh quay về “bởi vì mẹ không thể để tôi đi nên tôi quay về với bà ấy”.
Thành viên nhóm nhạc Arashi Ninomiya Kazunari là người thể hiện nhân vật Koji trong phim. Đây là lần đầu anh và nữ diễn viên Yoshinaga Sayuri hợp tác cùng nhau và đồng thủ vai chính.
Vào năm 2007, phim Iwo Jima kara no Tegami có sự tham gia của anh từng được đề cử Phim xuất sắc nhất tại Oscar. Tuy sau mười năm, phim Ninomiya góp mặt không thể lọt vào danh sách đề cử trao giải Oscar nhưng đây cũng là một vinh dự khi ít nhất Haha to Kuraseba đã được chọn làm đại diện Nhật Bản để tranh giải.
Sata Machiko: Là người con gái xinh đẹp, dịu dàng, thanh lịch, có giọng nói nhẹ nhàng. Trong suốt thời gian đầu sau cái chết của Koji, cô là người chăm lo nhà cửa, săn sóc mẹ Koji khi bà buồn đến sinh bệnh. Sau cái chết của người yêu, Machiko giờ đã trở thành cô giáo. Mặc cho mẹ Koji xót xa và vài lần khuyên cô từ bỏ nhưng cô vẫn cố chấp với tình yêu mình dành cho anh mà không chịu tìm hiểu người con trai nào khác. Cho đến một ngày, Kuroda xuất hiện.
Machiko được thể hiện bởi nữ diễn viên 9x Kuroki Haru. Kuriko tuy còn trẻ nhưng đã nhận được nhiều giải thưởng, đáng chú ý nhất là giải Gấu bạc (Silver Bear) cho Nữ diễn viên xuất sắc nhất tại Liên hoan phim quốc tế Berlin lần thứ 64 (năm 2014) qua tác phẩm Chiisai Ouchi (The little house). Chiisai Ouchi cũng là phim của đạo diễn Yamada Yoji và cũng có nội dung diễn ra trong bối cảnh Chiến tranh thế giới thứ hai.
Kuroda: Kuroda là người đàn ông cao lớn, dáng vẻ nghiêm nghị, anh là vị hôn phu hiện tại của Machiko. Sau khi Kuroda được biết về Koji, anh đã nhờ Machiko đưa mình đến gặp bà Fukuhara để chào hỏi dù chân anh đang bị thương.
Nhân vật này do tài tử Asano Tadanoubu đảm nhận. Anh từng được biết đến với các phim như Koroshiya Iichi (năm 2001), Zatoichi (năm 2003), Last Life in the Universe (năm 2004), phim Hollywood Thor (năm 2011)…
“Ông chú Thượng Hải”: Nhân vật được gọi như thế bởi vì ông hay đi du lịch, buôn bán ở Thượng Hải. Khi tai nạn xảy ra với con trai, ông đang đi du lịch ở Thượng Hải nên vẫn bình yên. Ông chú này rất quan tâm đến bà Fukuhara, thường hay đến thăm bà và mang các vật phẩm từ chợ đen cho bà. Nhưng cũng như đối với tình cảm đặc biệt của ông, bà không dám nhận những thứ ấy. Tuy nhiên, ông chú Thượng Hải vẫn không thay đổi thái độ. Nhân vật này do nam diễn viên Kato Kenichi thủ vai.
Chiến tranh trong lòng người đi, kẻ ở
Haha to Kuraseba mang màu sắc chủ đạo là những gam trầm và nhịp phim cũng chậm rãi, tự sự và dường như không có cao trào. Nhưng những nỗi u hoài cứ thế bám dai dẳng theo suốt chiều dài bộ phim.
Đối với những người chưa kịp hiểu chuyện gì đã không còn thốt lên được lời nào như Koji, sự bất hạnh là những kỉ niệm cũ được gợi lên và sự tiếc nuối, bất lực với hiện thực mới không có anh trong đó.
Những người ở lại, nếu không thể vượt qua nỗi mất mát lớn lao và cứ cố chấp với quá khứ thì sẽ cũng như người đã ra đi – chỉ sống trong chuyện cũ. Nhưng nhiều khi nỗi đau quá lớn đến không thể nào chịu đựng nổi khiến người ta cứ muốn ở hoài trong ảo tưởng hạnh phúc.
Lời kết
Như những gì đạo diễn Yamada Yoji đã chia sẻ, những người trẻ đang sống trong thời đại hòa bình hãy xem Haha to Kuraseba để phần nào hình dung về những nỗi đau tuy không trực tiếp tước đoạt sinh mạng con người nhưng lại âm ỉ giày vò trong lòng những người phải hứng chịu tình cảnh mất đi người thân trong những cuộc chiến tranh, những vụ ném bom ác liệt. Cũng từ đó, người ta biết mình cần trân quí thực tại, hướng về tương lai và không để những bi kịch chiến tranh lặp lại.
