Khi đọc Hồ của nữ văn sĩ Banana Yoshimoto, tôi đã từng có cảm giác như rơi vào xoáy nước đau thương, cùng các nhân vật chìm sâu đến tận cùng nỗi tuyệt vọng nơi tâm hồn. Nhưng cuối cùng thật biết ơn vì tác giả đã nương tay nhường...
Khi đọc Hồ của nữ văn sĩ Banana Yoshimoto, tôi đã từng có cảm giác như rơi vào xoáy nước đau thương, cùng các nhân vật chìm sâu đến tận cùng nỗi tuyệt vọng nơi tâm hồn. Nhưng cuối cùng thật biết ơn vì tác giả đã nương tay nhường cho họ một lối thoát ở cuối con đường hầm tăm tối và chập chùng những thử thách nghiệt ngã. Với Hồ của Kawabata Yasunari, sự u sầu và nỗi cô đơn cũng thấm đẫm trong từng con chữ, chỉ là dường như chính tác giả đã quá rệu rã với thực tại nên chẳng còn đủ sức để tiếp thêm năng lượng chiến đấu cho các nhân vật. Họ sống hay chẳng qua chỉ tồn tại trong những tháng ngày hoài phí tuổi xuân, sức trẻ? Cả không gian của quyển tiểu thuyết bị bao trùm bởi sự lạnh lẽo của mùa đông và hàng tá xúc cảm bi ai xám nghét trong sâu thẳm con người. Sự hoang tàn trong tâm hồn các nhân vật dường như chưa một ngày được nguôi ngoai, họ đã chết, chìm lịm dưới đáy hồ.
Không chỉ riêng Gimpei chịu đựng đớn đau, thương tổn mà gần như các nhân vật xuất hiện trong Hồ luôn phải sống trong vật vã để kiếm tìm chút khát khao về một chỗ đứng hay đơn thuần hơn là chiến đấu bảo vệ cái tôi sắp bị dập vùi. Họ quá cô độc và yếu ớt để có thể chống chọi lại với hiện thực. Càng bước đi cùng Gimpei - đứa trẻ mồ côi đã lớn lên cùng với người bạn thân mang tên “cơ cực”, chứng kiến hàng tá những hành động quái gỡ và suy nghĩ điên khùng, tôi lại càng thấy gã thật đáng thương. Gimpei mà tôi biết, ngoại trừ việc mang trong đầu vài ba ý nghĩ bệnh hoạn thì chẳng qua cũng giống như cái xác biết hít thở, nếm trải bao nhiêu cay đắng của cuộc đời nhưng cuối cùng lại không có cách nào giúp bản thân bám víu hay ngoi lên khỏi mặt hồ đầy tràn sự nhơ nhớp của xã hội. Từng lớp ký ức hiển hiện như những thước phim quay chậm, chồng chéo lên nhau, bủa vây và dày vò gã, khiến gã mãi vướng bận với những si mê thường tình rồi hoảng hốt nhận ra mình chẳng có gì ngoài hiện thực bẽ bàng cả. Như việc gã luôn mang trong người mê vọng về cái đẹp, gã hưng phấn ngây ngất tận hưởng nó bằng cách bám theo những cô gái trẻ trên đường, nhưng cuối cùng lại rơi vào một cuộc gặp gỡ với người đàn bà thô kệch xấu xí. Kết thúc ở đó, Hồ đã phơi bày quá rõ sự hoang tàn của hiện thực, cũng giống như chị Dậu trong tác phẩm Tắt đèn của Nam Cao, tưởng thoát khỏi cái nhơ nhớp lại đâm sầm vào khoảng không tối đen như mực.
Ngoài Gimpei còn có Miyako, cô gái xinh đẹp nhưng chỉ biết nhìn thanh xuân của mình héo hon khi mang phận là vợ bé của Arita – một ông già tuổi độ bảy mươi, gần đất xa trời. Miyako tại sao cứ mặc kệ để bản thân trở thành món đồ chơi cho Arita, cái kiểu sống yên phận như chim trong lòng, cá trong chậu ấy khiến tôi thấy chán ghét cô vô cùng. Cả tuổi thanh xuân dài đằng đẵng ấy, không tranh đấu hay vùng vẫy, chỉ lặng yên với vài ba đồng bạc lẻ, đáng sao? Kawabata có phải độc ác quá rồi không khi giam hãm các nhân vật trong những nét phác thảo xám nghét nỗi cô đơn như vậy? Rõ ràng họ cũng mong mỏi được sẻ chia, hy vọng có ai đó ủi an, thèm khát cảm giác an toàn và yêu thương đúng nghĩa, nhưng cuối cùng lại chẳng đủ tự do để tranh đấu.
Dưới lớp băng của mặt hồ mùa đông, tôi cảm nhận rõ ràng sự cô đơn và nỗi tuyệt vọng vẫn đang chảy, một vài khao khát vẫn hiện diện ở đâu đó nhưng cũng nhanh chóng bị vây bủa bởi cảm giác đơn độc. Tôi không tài nào lý giải được hết những bi ai lẫn sự cam chịu trước số phận của các nhân vật. VàHồ rốt cuộc đã kết nối họ hay chính quyển tiểu thuyết này là lời thú nhận về sự buông bỏ niềm hy vọng vào hiện thực xã hội của tác giả?
Có lẽ bởi tác phẩm được tạo nên từ những mảnh vỡ trong quá khứ, nỗi nghi ngờ ở thực tại và sự mông lung về tương lai, mà 200 trang sách ấy thật sự khiến tôi quá mệt mỏi. Cảm giác bức bối, tù túng, ngột ngạt dường như đã lan hẳn sang tôi và tôi muốn bỏ cuộc bởi chẳng thể chứng kiến thêm bất cứ sự an phận nào. Sức sống kiệt quệ của Gimpei làm tôi chán chường đến tột độ, thật lòng chẳng hiểu tại sao hắn cứ vẫy vùng trong cái hồ chứa đựng hàng triệu thương tổn mà chưa từng cố gắng để leo lên bờ và thoát khỏi nỗi ám ảnh. Đối diện với những vụn vỡ của gã và Miyako, tôi nhận ra mình đang thiểu não, thậm chí còn dần chìm vào bóng tối của sự tuyệt vọng. Kawabata đã phải chịu đựng những đớn đau gì trong xã hội đương thời mà lại viết nên cuốn sách ẩn chứa nhiều điều bi ai và thấp thoáng khát khao kiếm tìm hạnh phúc như vậy. Tôi đúng là không hiểu được.
Hồ của Kawabataquá mênh mông và hư ảo. Mỗi nhân vật dẫu chỉ xuất hiện trong đôi ba dòng cũng không ngừng làm người đọc xót xa. Họ như những làn hơi xám cứ lơ lửng giữa khoảng không vô chừng lạnh lẽo của mùa đông, thơ thẩn rồi lại ngây ngất, khiến độc giả nhói lên sự sợ hãi và gợi nhắc về nỗi buồn diệu vợi của những kiếp người. Đời người thôi đẹp đẽ, bởi quá nhiều xót xa và đau thương, thật chẳng tìm thấy gì ngoài những vướng bận sân si trong đời sống bẽ bàng.
5342
Hồ - Những kẻ thua cuộc trước số phận
Khi đọc Hồ của nữ văn sĩ Banana Yoshimoto, tôi đã từng có cảm giác như rơi vào xoáy nước đau thương, cùng các nhân vật chìm sâu đến tận cùng nỗi tuyệt vọng nơi tâm hồn. Nhưng cuối cùng thật biết ơn vì tác giả đã nương tay nhường cho họ một lối thoát ở cuối con đường hầm tăm tối và chập chùng những thử thách nghiệt ngã. Với Hồ của Kawabata Yasunari, sự u sầu và nỗi cô đơn cũng thấm đẫm trong từng con chữ, chỉ là dường như chính tác giả đã quá rệu rã với thực tại nên chẳng còn đủ sức để tiếp thêm năng lượng chiến đấu cho các nhân vật. Họ sống hay chẳng qua chỉ tồn tại trong những tháng ngày hoài phí tuổi xuân, sức trẻ? Cả không gian của quyển tiểu thuyết bị bao trùm bởi sự lạnh lẽo của mùa đông và hàng tá xúc cảm bi ai xám nghét trong sâu thẳm con người. Sự hoang tàn trong tâm hồn các nhân vật dường như chưa một ngày được nguôi ngoai, họ đã chết, chìm lịm dưới đáy hồ.
Không chỉ riêng Gimpei chịu đựng đớn đau, thương tổn mà gần như các nhân vật xuất hiện trong Hồ luôn phải sống trong vật vã để kiếm tìm chút khát khao về một chỗ đứng hay đơn thuần hơn là chiến đấu bảo vệ cái tôi sắp bị dập vùi. Họ quá cô độc và yếu ớt để có thể chống chọi lại với hiện thực. Càng bước đi cùng Gimpei - đứa trẻ mồ côi đã lớn lên cùng với người bạn thân mang tên “cơ cực”, chứng kiến hàng tá những hành động quái gỡ và suy nghĩ điên khùng, tôi lại càng thấy gã thật đáng thương. Gimpei mà tôi biết, ngoại trừ việc mang trong đầu vài ba ý nghĩ bệnh hoạn thì chẳng qua cũng giống như cái xác biết hít thở, nếm trải bao nhiêu cay đắng của cuộc đời nhưng cuối cùng lại không có cách nào giúp bản thân bám víu hay ngoi lên khỏi mặt hồ đầy tràn sự nhơ nhớp của xã hội. Từng lớp ký ức hiển hiện như những thước phim quay chậm, chồng chéo lên nhau, bủa vây và dày vò gã, khiến gã mãi vướng bận với những si mê thường tình rồi hoảng hốt nhận ra mình chẳng có gì ngoài hiện thực bẽ bàng cả. Như việc gã luôn mang trong người mê vọng về cái đẹp, gã hưng phấn ngây ngất tận hưởng nó bằng cách bám theo những cô gái trẻ trên đường, nhưng cuối cùng lại rơi vào một cuộc gặp gỡ với người đàn bà thô kệch xấu xí. Kết thúc ở đó, Hồ đã phơi bày quá rõ sự hoang tàn của hiện thực, cũng giống như chị Dậu trong tác phẩm Tắt đèn của Nam Cao, tưởng thoát khỏi cái nhơ nhớp lại đâm sầm vào khoảng không tối đen như mực.
Ngoài Gimpei còn có Miyako, cô gái xinh đẹp nhưng chỉ biết nhìn thanh xuân của mình héo hon khi mang phận là vợ bé của Arita – một ông già tuổi độ bảy mươi, gần đất xa trời. Miyako tại sao cứ mặc kệ để bản thân trở thành món đồ chơi cho Arita, cái kiểu sống yên phận như chim trong lòng, cá trong chậu ấy khiến tôi thấy chán ghét cô vô cùng. Cả tuổi thanh xuân dài đằng đẵng ấy, không tranh đấu hay vùng vẫy, chỉ lặng yên với vài ba đồng bạc lẻ, đáng sao? Kawabata có phải độc ác quá rồi không khi giam hãm các nhân vật trong những nét phác thảo xám nghét nỗi cô đơn như vậy? Rõ ràng họ cũng mong mỏi được sẻ chia, hy vọng có ai đó ủi an, thèm khát cảm giác an toàn và yêu thương đúng nghĩa, nhưng cuối cùng lại chẳng đủ tự do để tranh đấu.
Dưới lớp băng của mặt hồ mùa đông, tôi cảm nhận rõ ràng sự cô đơn và nỗi tuyệt vọng vẫn đang chảy, một vài khao khát vẫn hiện diện ở đâu đó nhưng cũng nhanh chóng bị vây bủa bởi cảm giác đơn độc. Tôi không tài nào lý giải được hết những bi ai lẫn sự cam chịu trước số phận của các nhân vật. VàHồ rốt cuộc đã kết nối họ hay chính quyển tiểu thuyết này là lời thú nhận về sự buông bỏ niềm hy vọng vào hiện thực xã hội của tác giả?
Có lẽ bởi tác phẩm được tạo nên từ những mảnh vỡ trong quá khứ, nỗi nghi ngờ ở thực tại và sự mông lung về tương lai, mà 200 trang sách ấy thật sự khiến tôi quá mệt mỏi. Cảm giác bức bối, tù túng, ngột ngạt dường như đã lan hẳn sang tôi và tôi muốn bỏ cuộc bởi chẳng thể chứng kiến thêm bất cứ sự an phận nào. Sức sống kiệt quệ của Gimpei làm tôi chán chường đến tột độ, thật lòng chẳng hiểu tại sao hắn cứ vẫy vùng trong cái hồ chứa đựng hàng triệu thương tổn mà chưa từng cố gắng để leo lên bờ và thoát khỏi nỗi ám ảnh. Đối diện với những vụn vỡ của gã và Miyako, tôi nhận ra mình đang thiểu não, thậm chí còn dần chìm vào bóng tối của sự tuyệt vọng. Kawabata đã phải chịu đựng những đớn đau gì trong xã hội đương thời mà lại viết nên cuốn sách ẩn chứa nhiều điều bi ai và thấp thoáng khát khao kiếm tìm hạnh phúc như vậy. Tôi đúng là không hiểu được.
Hồ của Kawabata quá mênh mông và hư ảo. Mỗi nhân vật dẫu chỉ xuất hiện trong đôi ba dòng cũng không ngừng làm người đọc xót xa. Họ như những làn hơi xám cứ lơ lửng giữa khoảng không vô chừng lạnh lẽo của mùa đông, thơ thẩn rồi lại ngây ngất, khiến độc giả nhói lên sự sợ hãi và gợi nhắc về nỗi buồn diệu vợi của những kiếp người. Đời người thôi đẹp đẽ, bởi quá nhiều xót xa và đau thương, thật chẳng tìm thấy gì ngoài những vướng bận sân si trong đời sống bẽ bàng.