Kazoku no Kuni – Khát vọng quê nhà
1019
Về “mẹ đẻ” của Kazoku no Kuni
Kazoku no Kuni được viết và chỉ đạo bởi nữ đạo diễn Yang Yong Hi. Đây là tác phẩm điện ảnh đầu tay của nữ đạo diễn. Hai tác phẩm trước đó đạo diễn Yang từng thực hiện là phim tài liệu về người Hàn Quốc sống ở Nhật gồm Dear Pyongyang (2006) và Sona, Mo Hitori no Watashi (2011). Hai phim này đều dựa trên câu chuyện có thật của chính gia đình nữ đạo diễn, ghi lại trong chuyến thăm ngắn anh em mình tại Tiều Tiên. Sona, Mo Hitori no Watashi đã được trình chiếu tại gồm Liên hoan phim quốc tế Busan lần thứ 14, Liên hoan phim quốc tế Berlin lần thứ 60, Liên hoan phim Pan-Asia lần thứ 3 và Nippon Connection lần thứ 10. Kazoku no Kuni cũng nói về đề tài này.
Yang Yong Hi được sinh ra ở Osaka nhưng mang quốc tịch Hàn Quốc, là người thuộc thế hệ người Triều Tiên – Nhật Bản thứ hai. Trong khoảng thời gian Nhật Bản thống trị các thuộc địa từ đầu thế kỉ hai mươi đến cuối thập niên 40 của thế kỉ, cha của nữ đạo diễn đã từ quê nhà đảo Jeju di cư sang thành phố Osaka Nhật Bản sinh sống. Tại đấy, cha của đạo diễn Yang là người đứng đầu tổ chức hỗ trợ về các vấn đề đi lại, pháp lí cho người Triều Tiên tại Nhật Bản. Đến khi chiến dịch hồi hương từ những năm 50 – 70 được diễn ra, cha của nữ đạo diễn lại gửi hai người con trai của mình trở về Triều Tiên.
“Tôi không thể mặc một chiếc áo phông in hình cờ một nước nào cả” và “Tôi luôn muốn tìm một nơi có thể gọi là nhà” có lẽ là sự trăn trở lẫn khao khát thôi thúc nữ đạo diễn bắt tay vào thực hiện Kazoku no Kuni. Người ta thường chỉ có một quốc gia và họ gọi đó là quê hương, đất mẹ, là “nhà”. Nhưng với đạo diễn Yang, quê nhà có vẻ mơ hồ, tuy dễ gọi tên nhưng thật khó để hình dung, định nghĩa rõ ràng. Nơi sinh ra và lớn lên tuy gắn bó mật thiết nhưng chưa phải là nguồn cội, còn nơi tổ tiên bao đời đã ở đó thì chưa từng được trải nghiệm cảm giác thân quen. Có thể thấy, Yang Yong Hi luôn muốn ai đó như mình được sẻ chia và ai đó chưa biết về câu chuyện chia li, hội ngộ không dễ dàng của những người như gia đình mình thấy được hiện thực ấy và không để những phần quá khứ mang tính lịch sử ấy bị bỏ quên. Và đạo diễn Yang Yong Hi, dù lo lắng cho cuộc sống các anh trai tại Bình Nhưỡng bởi khi hai tác phẩm trước ra mắt, Triều Tiên đã từ chối yêu cầu tái nhập cảnh của nữ đạo diễn, nhưng điều cần thể hiện vẫn phải được thực hiện. Lòng thương anh trai, nỗi buồn chia cắt trong tác phẩm cũng vì vậy mà lay động hơn.
Bối cảnh phim dựa trên câu chuyện có thật
Từ cuối những năm 1950 và những năm 1970, hơn 90.000 người Hàn Quốc ở Nhật đã di cư đến Bắc Triều Tiên – Bình Nhưỡng, nơi mà với họ là một quốc gia lí tưởng, hứa hẹn về sự giàu có, công lí và không còn sự phân biệt. Phim dựa trên câu chuyện có thật của gia đình đạo diễn Yang xảy ra trong bối cảnh này. Cha của Yang Yong Hi là người đứng đầu một phong trào ủng hộ Bắc Triều Tiên ở Nhật Bản sau khi nhận hỗ trợ tài chính từ Bắc Triều Tiên. Ông gửi các người con trai của mình sang Bình Nhưỡng định cư trong chiến dịch hồi hương ấy. Cho đến khi kinh tế Bình Nhưỡng trở nên suy thoái, các con trai của ông trở nên phụ thuộc vào những sự hỗ trợ từ gia đình gửi sang. Phim là câu chuyện gặp lại của Yang Yong Hi và người anh trai của mình sau một chuyến lưu vong dài từ Bình Nhưỡng trở về Nhật Bản.
Nội dung
Rie lớn lên tại Nhật Bản, trong gia đình đầy đủ thành viên cho đến một ngày cha cô quyết định gửi các anh của cô sang Bình Nhưỡng sinh sống. Từ đó, gia đình cô bị chia cắt lần thứ nhất khi cô và các anh đều còn nhỏ tuổi. Sau 25 năm dài, anh trai Yoon Sung Ho trở về Tokyo để điều trị y khoa cũng như sum họp với gia đình. Tiếc thay, Sung Ho và Rie là hai người lớn lên với hai nơi, hai nền lịch sử khác nhau nên quan điểm sống gần như khác nhau hoàn toàn. Trong khi cuộc sống của Sung Ho bị vẽ sẵn, Rie nhận ra rằng cô có rất nhiều cơ hội để tự phác hoạc cuộc đời mình, phấn đấu cho riêng mình, bao gồm cả cơ hội nổi dậy chống lại gia đình riêng của cô.
Giới thiệu nhân vật
Rie
Rie là cô gái thương anh trai nhưng lại đầy thành kiến với Triều Tiên. Cô biết cô và anh đã lớn lên theo hai cách khác nhau, hai nền văn hóa khác nhau và mỗi người có mục tiêu của riêng mình. Rie không muốn anh đi, không muốn xa anh lần nữa nhưng nếu anh ở bên cạnh mình, cô cũng không chắc chắn hai người sẽ hòa hợp. Họ có những khoảng khắc vui vẻ bên nhau, có cả những trận cãi vã và cuộc chia li buồn bã.
Nữ diễn viên thực lực Ando Sakura là người đảm nhận vai diễn Rie. Với nhiều tác phẩm điện ảnh được đánh giá cao và các giaỉ thưởng danh giá sở hữu, Ando Sakura hoàn toàn thể hiện được nội tâm nhân vật Rie như mong đợi từ đạo diễn.
Yoon Sung Ho
Nhân vật này được lấy từ hình mẫu đời thực của anh trai đạo diễn Yang Yong Hi. Sung Ho di cư đến Bình Nhưỡng theo yêu cầu từ cha mình. Sau hơn hai thâp kỉ, anh phải trở về Tokyo để có thể điều trị bệnh u não của bản thâ cũng như gặp lại cha mẹ và em gái. Những tưởng đây là cuộc đoàn tụ hạnh phúc tràn đầy với người thân bao năm xa cách, nhưng Sung Ho chẳng ngờ chuyến đi này chỉ như là cuộc về thăm gia đình ngắn ngủi. Anh thấy khó khăn khi giao tiếp và chia sẻ với gia đình, nhất là cô em gái của anh. Nhân viên giám hộ Triều Tiên luôn theo dõi và giám sát cả gia đình, những lời thắc mắc vô tình lẫn công kích từ những người xung quanh, mâu thuẫn với Rie… Sung Ho đành lần nữa ra đi.
Sung Ho do nam diễn viên Iura Arata thủ vai. Iura Arata là diễn viên, người mẫu kiêm nhà thiết kế thời trang với dòng thời trang mang tên ELNEST CREATIVE ACTIVITY của riêng mình. Anh từng đóng vai chính và đồng chính trong các phim như phim truyền hình Chase (2010), Dososei – Hito wa, Sando Koi wo Suru (2014), phim điện ảnh Jitengo Sekigun: Asama Sanso e no Michi (2008), Nijurokuya Machi (2017), Hikari (2017)… Anh tham gia nhiều phim điện ảnh với đề tài tội phạm – hình sự, tâm lí xã hội, tình cảm bi kịch và đảm nhận các vai phức tạp, nhân vật có nội tâm hoặc tính cách kì quặc, khó đoán. Trong sự nghiệp điện ảnh của Iura, nổi bật là hai tác phẩm đề tài nhạy cảm là Hebi ni Pierce (2008) của đạo diễn Ninagawa Yukio và Air Doll (2009). Tác phẩm Hebi ni Pierce được chuyển thể từ tiểu thuyết nổi tiếng cùng tên của tác giả Kanehara Hitomi và Iura thủ vai một thợ xăm hình dị hợm và có sở thích quan hệ tình dục đa giới lẫn bạo dâm. Trong Air Doll, anh thể hiện vai người dàn ông trong mối quan hệ với một búp bê tình dục hơi có cảm giác của con người.
Trong năm 2018 tới, anh sẽ cùng Narita Ryo thủ vai chính trong phim điện ảnh chuyển thể Niwatori Star từ nguyên tác của Tanaka Yuichiro kiêm đảm nhận phần sản xuất phim và phim đề tài y khoa Unnatural của đài TBS đóng cùng mĩ nhân Ishihara Satomi dự kiến lên sóng đầu năm 2018.
Mr. Yang
Mr. Yang là một nhân viên giám hộ người Triều Tiên. Ông có nhiệm vụ giám sát các hoạt động của gia đình Sung Ho và anh ta.
Yang do diễn viên, đạo diễn tài năng của Hàn Quốc Yang Ik June đảm nhận. Yang Ik June nổi tiếng nhất với phim điện ảnh bán tự truyện độc lập kinh phí thấp Breathless. Phim điện ảnh này ra mắt lần đầu tại Liên hoan phim quốc tế Busan năm 2008 do chính anh viết, đạo diễn và kiêm vai chính. Breathless đã đạt nhiều giải thưởng tại các liên hoan phim quốc tế, trong đó có giải thưởng lớn Golden Durian tại Liên hoan phim châu Á Barcelona lần thứ 11.
Joon Ho
Joon Ho là một trong các anh trai của Rie, do nam diễn viên kì cựu Murakami Jun thể hiện. Murakami đóng khá nhiều vai phụ, anh tham gia phim điện ảnh nhiều hơn truyền hình và khả năng diễn xuất tốt. Một số phi nổi tiếng có sự tham gia của Murakami là phim truyền hình Hatchimitsu to Clover (2008), phim điện ảnh Cutie Honey (2004), Raiou (2010), P to JK (2016), Tsuki to Kaminari (2017)… Năm 2014, anh cùng với con trai của mình là nam diễn viên Murakami Nijiro cùng tham gia bộ phim tâm lí tình cảm Futatsume no Mado (Still the Water) từng được đề cử Cành cọ vàng và là phim châu Á duy nhất trong danh sách 18 phim tranh giải. Năm 2015, anh có vai chính khá ấn tượng trong phim truyền hình Shimeshi với vai đầu bếp có biệt tài nấu những món ăn theo yêu cầu cho những người khách mang những tâm sự hay vết thương lòng.
Ngoài Kazoku no Kuni, anh cũng tham gia trong phim điện ảnh Himizu công chiếu trong năm 2012.
Mẹ
Mẹ của Rie và Sung Ho đều thương cả hai anh em, bà đã khóc khi Sung Ho trở về và khóc lần nữa để mong Sung Ho đừng đi.
Nhân vật người mẹ do nữ diễn viên Miyazaki Yoshiko đóng. Miyazaki là diễn viên chuyên đóng vai phụ, đa phần là vai người mẹ trong các phim điện ảnh, truyền hình Nhật.
Ngoài ra, còn có sự tham gia của các diễn viên khác như Kyono Kotomi, Omori Tatsushi, Tsukayama Masane…
Khát vọng quê nhà
Dựa trên câu chuyện của bản thân nhưng “điện ảnh” thay vì “tài liệu” nên đạo diễn Yang Yong Hi làm Kazouku no Kuni kịch tính hơn sự thật. Theo lời đạo diễn từng chia sẻ, khi Yang chỉ đứng im nhìn anh trai từ từ đi xa thì Rie ôm anh mình và xin anh đừng rời đi. Nhân vật Rie bộc lộ nỗi đau ra biểu cảm, lời thoại và cả tay chân thay vì nhốt hết vào lòng như câu chuyện nguyên bản. Tuy nhiên, với màu phim trầm trầm, nhạc nền buồn buồn, câu chuyện có hơn một nửa sự thật không mấy gì vui vẻ và sự nhập tâm của dàn diễn viên giỏi, Kazoku no Kuni vẫn đủ sức khiến khán giả xúc động hơn là cảm thấy câu chuyện quá kịch.
Không đổ lỗi, không nhắm vào bất kì ai, chỉ muốn tái hiện phần lịch sử ấy để nhiều người hơn được biết về Triều Tiên, về những gia đình Triều Tiên – Nhật Bản, đạo diễn Yang Yong Hi và ekip đã phản ánh được phần lịch sử ngỡ như đang bị lãng quên ấy, đồng thời bày tỏ được tình cảm của mình thông qua câu chuyện chia li, đoàn tụ của gia đình Rie. Và cho riêng bản thân, đạo diễn Yang Yong Hi có lẽ cũng đã cảm nhận hơn về quê nhà trong lòng mình.
Kazoku no Kuni đã được trình chiếu tại Liên hoan phim Berlin lần thứ 62, Liên hoan phim quốc tế Busan lần thứ 17, Liên hoan phim quốc tế Montreal lần thứ 36, Nippon Connection lần thứ 12, Liên hoan phim quốc tế San Francisco lần thứ 56… Phim cũng mang về giải Kịch bản xuất sắc nhất tại Mainichi Film Awards lần thứ 67, bên cạnh đó là giải Phim xuất sắc nhất, Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất cho Ando Sakura và Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất cho Iura Arata tại Giải thưởng Ruy băng xanh danh giá lần thứ 55.
Lời kết
Hãy xem Kazoku no Kuni, để hiểu thêm về một thời đoạn lịch sử của nước bạn và trên hết là gợi nhắc mỗi chúng ta về lòng yêu quê hương đất mẹ.
Quê nhà là một nơi nào đó, không phải quốc gia ta đang sống hay quốc tịch ta mang. Ở đâu có gia đình, ở đâu mà chúng ta thấy hạnh phúc, được “sống cuộc đời như mình bằng lòng, làm bất cứ điều gì mình ước mơ” thì đó chính là nhà.
