10 điều thú vị của trường học Nhật Bản mà không nước nào có
1320
(Phim Nobuta wo Produce - Ảnh: NTV)
Nhật Bản là vùng đất của rất nhiều những điều bất ngờ. Rất nhiều người miêu tả rằng đất nước này là “khác với những gì họ từng biết”, và rất nhiều những nét văn hóa phong tục độc đáo đã biến Nhật Bản trở thành một đất nước đáng để ghé thăm. Là đất nước có nền kinh tế lớn thứ ba trên thế giới và cũng là nước có tỉ lệ tội phạm ít nhất, Nhật Bản cũng được biết đến bởi chính các tiểu văn hóa thời trang và giải trí, những phát minh mang tính đổi mới sáng tạo, những truyền thống ngàn năm đã tồn tại xuyên qua nhiều thế kỉ, sự pha trộn giữa văn hóa phương Đông và phương Tây, và những món ăn đẳng cấp thế giới.
Nền giáo dục của Nhật Bản từ lâu đã luôn là một vấn đề được chú trọng. Những năm cuối thế kỉ 19, các nhà lãnh đạo thời Meiji đã thành lập một nền giáo dục công cộng, thúc đẩy tỉ lệ dân số biết chữ của Nhật Bản. Ngay cả trong thời kì Edo, có hơn 70% trẻ em được đến trường. Ngày nay, 99% người dân Nhật Bản biết đọc biết viết, và trường học vẫn được xem là bước đệm quan trọng trong cuộc sống tương lai.
Mặc dù có vài điểm giống nhau giữa các trường học Nhật Bản và phương Tây như đồng phục, bài kiểm tra và điểm số, nhưng cũng có vài điều đặc biệt của trường học Nhật Bản có thể gây bất ngờ với rất nhiều những du khách đến tham quan đất nước này. Với hệ thống giáo dục riêng của mình, Nhật Bản hoàn toàn tự chủ trong việc dẫn dắt thế hệ tương lai đến với nền xã hội hòa bình ngày nay.
Bạn đã bao giờ thử tưởng tựơng chính xác cuộc sống học đường ở Nhật Bản như thế nào chưa? Sau đây là danh sách 10 điều mà tôi tin rằng là những điểm đặc biệt bất ngờ ở các trường học điển hình của người Nhật Bản. Bạn có thể thấy rằng những ngôi trường ở đây hoàn toàn khác biệt với những gì bạn đã trải nghiệm khi còn là một đứa trẻ.
1. Giáo viên không bao giờ đuổi học sinh của mình ra khỏi lớp
(c) jp.fotolia.com
Hãy cùng nhận thức điều này: Trẻ con là trẻ con. Dù các em đến từ bất cứ nền văn hóa hay đất nước nào, luôn luôn có hai hoặc ba (hoặc cả lớp) em nghịch ngợm vô cùng! Đây chẳng qua chỉ là một trong số rất nhiều những thử thách mà các giáo viên phải đối mặt trên con đường dạy học của họ.
Ở rất nhiều đất nước khác, cho các học sinh ngỗ nghịch ra ngoài lớp học là chuyện bình thường. Tuy nhiên, đây lại là một chữ KHÔNG lớn đối với trường học ở Nhật. Điều thứ 26 của Hiến pháp Nhật Bản quy định: “Tất cả mọi người đều có quyền bình đẳng để được học tập…” và vì lý do này, giáo viên không bao giờ dám đuổi học sinh của mình ra ngoài lớp học. Vậy nên các giáo viên đã quen với việc phải giữ bình tĩnh và tiếp tục bài học. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp rất hiếm việc này xảy ra nếu như học sinh đó làm phiền đến việc học tập của cả lớp.
Điều này đòi hỏi giáo viên phải kiên nhẫn biết bao nhiêu! Học sinh có thể bỏ lỡ buổi học nếu như bị đuổi ra ngoài, vậy nên chuyện này không xảy ra ở các trường học Nhật Bản.
2. Mọi người cùng ăn thực đơn giống nhau vào buổi trưa và chính học sinh là người phục vụ bữa ăn
(c) jp.fotolia.com
Một điều thú vị nữa về các trường học công của Nhật Bản là mọi người đều ăn những bữa ăn giống hệt nhau. Như ở rất nhiều các nước khác, học sinh được quyền chọn giữa việc mua đồ ăn tại canteen hay đem hộp cơm trưa riêng của mình. Nhưng ở Nhật, học sinh được dạy dỗ để ăn những món ăn giống nhau và phải xong trong thời gian cho phép. Phần lớn các trường học Nhật Bản không có canteen để mua đồ ăn, nên học sinh cũng không thể mua riêng cho mình được, nhưng trong những dịp dặc biệt, nhà trường cho phép đem theo các hộp bento nhà làm, miễn là các món ăn vẫn tuân thủ quy định của trường. Các hộp bento thường bao gồm cơm, rau củ, vài loại cá, rong biển và đôi khi có cả thịt gà nữa.
Lần đầu tiên trải nghiệm một bữa trưa tại trường học Nhật Bản, tôi đã rất ngạc nhiên khi thấy các học sinh đeo khẩu trang, găng tay, tạp dề để đảm nhận việc đem bữa ăn của mọi người từ nhà bếp đến rồi phục vụ cho tất cả các bạn cùng lớp. Sau bữa trưa, các em cũng chịu trách nhiệm đem rửa và hoàn trả những đồ đựng thức ăn cho nhà bếp - tất cả đều dưới sự giám sát của một giáo viên. Thật tuyệt vời khi một nền giáo dục lại có thể dạy dỗ được con trẻ cách phục vụ mọi người và chịu trách nhiệm bảo vệ môi trường xung quanh mình sạch sẽ khi mới ở độ tuổi còn nhỏ như vậy!
3. Giáo viên và học sinh cùng nhau ăn trong lớp học
(c) tsukuba.ed.jp
Ngoài ra, cũng nói thêm rằng đây là điều tiếp theo ở mục số 2, các giáo viên và học sinh ăn trưa theo nhóm với những chiếc bàn ghép lại với nhau, đặc biệt là ở trường sơ trung. Vốn lớn lên trong một môi trường nơi trường học không cho phép ăn trong lớp nên điều này hoàn toàn làm tôi ngạc nhiên khi biết được rằng lớp học không chỉ là nơi học tập mà còn là nơi mọi người cùng vui vẻ với nhau trong những giờ ăn trưa. Như đã nói ở trên, thường không có các canteen hay những địa điểm đặc biệt để học sinh đi ăn bữa trưa, ngoại trừ một số trường tiểu học.
Một số người có thể nghĩ rằng điều này khiến cho học sinh không được ăn cùng các bạn ở lớp khác. Nhưng theo thực tế, trong bữa trưa, các học sinh cùng lớp thường tạo thành một nhóm ăn trưa với nhau, nên điều này có thể khiến cho các em giao tiếp tương tác với nhau nhiều hơn chứ không chỉ với bạn thân của các em.
4. Không bao giờ có chuyện học sinh ở lại lớp
(c) jp.fotolia.com
Điều này có làm bạn sửng sốt không? Không chỉ có mình bạn đâu! Đây hẳn là điều tuyệt vời nhất mà một học sinh có được trong cuộc đời của họ.
Ở một số nước như Mỹ hay Philippines, các học sinh không học tốt ở trường có thể ở lại một lớp để củng cố lại kĩ năng của mình. May mắn thay, với người Nhật thì các học sinh luôn được lên lớp bất chấp điểm số và biểu hiện hạnh kiểm. Một học sinh có thể lúc nào cũng thi rớt và trốn tiết nhưng vẫn được phép tham dự lễ tốt nghiệp cuối năm học. Điểm của các bài kiểm tra chỉ quan trọng khi các em thi tuyển vào cao trung hoặc đại học mà thôi.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là học sinh Nhật Bản không chăm học! Trẻ em Nhật Bản chăm chỉ học Kanji để có thể đọc được ở mức mong đợi theo đúng độ tuổi, và cũng tương tự như vậy đối với các môn học khác.
5. Trường học không hề có lao công
(c) jp.fotolia.com
Ở Nhật Bản, các trường học không phụ thuộc vào nhân viên lao công để quét dọn sạch sẽ. Thay vào đó, học sinh chính là những người xắn tay áo lên và lau sạch sẽ mọi ngóc ngách trong ngôi trường của họ, bao gồm cả nhà vệ sinh. Vâng! Học sinh, giáo viên, nhân viên nhà trường và ngay cả những người đứng đầu nhà trường như hiệu phó hay hiệu trưởng cũng tham gia vào việc dọn dẹp, với mỗi người quét dọn vị trí mà họ được phân công.
Các trường học Nhật Bản gọi thời gian để quét dọn mỗi ngày là “souji”. Một vài học sinh đeo tenugui (một loại khăn tay của người Nhật) trên đầu và trước khi bắt tay vào dọn dẹp, họ ngồi im lặng trong khoảng vài phút để tĩnh tại và chuẩn bị cho tâm trí cũng như cơ thể họ, gọi là “mokuso”.
Theo hình thức giáo dục này của Nhật Bản, học sinh không chỉ được xây dựng thói quen dọn dẹp cá nhân mà còn trở thành những người có trách nhiệm của xã hội. Khái niệm thuê người để dọn dẹp trong trường học đối với họ là hoàn toàn xa lạ.
6. Học sinh và giáo viên vẫn làm việc ngay cả trong kì nghỉ
(c) jp.fotolia.com
Trong kì nghỉ hè đầu tiên của mình tại Nhật Bản, tôi nói lời tạm biệt với một giáo viên đồng nghiệp khi tôi đang chuẩn bị rời trường và vui vẻ nói rằng anh hãy tận hưởng kì nghỉ của mình. Và phản ứng của anh ấy? Một tiếng thở dài. Từ lúc đó tôi nhận ra rằng giáo viên không thực sự có được một kì nghỉ, ngoại trừ những ngày quốc lễ, và họ vẫn phải tiếp tục làm việc để giữ trách nhiệm của mình với nhà trường. Ở các trường sơ trung, học sinh là thành viên trong các câu lạc bộ, và các câu lạc bộ này được giám sát bởi chính giáo viên của các em nên những hoạt động như huấn luyện thể thao vẫn tiếp tục xuyên suốt kì nghỉ.
Nhưng chờ đã, còn nữa! Và trên hết tất cả những điều đó, học sinh còn được giao cho cả đống bài tập về nhà để hoàn thành trong kì nghỉ hè nữa!
7. Học sinh sử dụng cặp xách giống nhau và mang giày trong nhà
(c) jp.fotolia.com
Trường học Nhật Bản yêu cầu học sinh đi giày mang trong nhà ở tòa nhà lớp học để duy trì sự sạch sẽ và tránh bụi bẩn từ bên ngoài vào. Và Nhật Bản cũng được biết đến là vùng đất của sự hòa hợp, nơi mọi người đều giống nhau mà không có ai bị đẩy ra ngoài (điều này trái với phong cách phương Tây quan trọng chủ nghĩa cá nhân hơn), học sinh cũng ăn mặc giống nhau bằng cách đi những đôi giày tương tự.
Không chỉ vậy, ở những ngôi trường sơ trung, học sinh cũng sử dụng những chiếc cặp xách giống hệt nhau do trường phát, có đính logo trường học cũng như các sọc phản quang an toàn để tránh tai nạn xe cộ vào ban đêm khi phần lớn các em đều trở về nhà trễ bằng xe đạp hoặc đi bộ. Tương tự như vậy, các học sinh tiểu học cũng sử dụng ba lô chống gù cùng đồng phục của riêng các em, được gọi là “randoseru”.
Điều này giúp các em học sinh được là một phần trong nhóm nói riêng và cũng là những đại diện cho ngôi trường nói chung. Các trường cũng có nhiều luật định khác đối với đồng phục và cách ăn mặc của học sinh. Ví dụ, không được nhuộm tóc và học sinh không được đeo khuyên tai hay trang điểm nhiều
8. Hoạt động câu lạc bộ buổi sáng và sau giờ học
(c) jp.fotolia.com
Các học sinh là thành viên câu lạc bộ thể thao đều có hoạt động trước và sau giờ học mỗi ngày. Trong số đó có cả những câu lạc bộ mà học sinh phải chạy vài kilomet mỗi ngày để giữ dáng. Và như bạn đoán, những điều này thường có thể dẫn đến việc mệt mỏi, buồn ngủ, và không thể không nhắc đến những học sinh người đầy mồ hôi trong lớp học khi phải dậy sớm, về nhà trễ để có thể hoàn thành các hoạt động của câu lạc bộ. Nghe có vẻ như vô cùng khó khăn, do đó sự kiên trì và quyết tâm hết mực là cực kỳ cần thiết .
Câu lạc bộ cũng là một điều phổ biến ở Nhật, và hầu hết học sinh đều tham gia vào các câu lạc bộ này nọ. Họ rất tự hào về câu lạc bộ của mình và hoạt động chăm chỉ để theo kịp những gì mà họ được mong đợi.
9. Trường học Nhật Bản không hiện đại như bạn nghĩ
(c) jp.fotolia.com
Nhật Bản có thể là một đất nước tiến bộ nhất trong lĩnh vực khoa học và công nghệ thông tin, nhưng có thể bạn sẽ nghĩ lại nếu có cơ hội đặt chân vào một trong các trường học của họ. Trong rất nhiều trường hợp, bút và giấy vẫn được ưa thích hơn các thiết bị điện tử. Tuy nhiên, công nghệ lại bị chậm đưa vào hệ thống giáo dục để giúp cải thiện tài liệu dạy học và cơ sở vật chất tại các trường học.
Có thể nói, không phải mọi trường học đều được trang bị các thiết bị hiện đại bậc nhất mà các khách nước ngoài vẫn nghĩ đến do danh tiếng hiện đại của nền công nghệ Nhật Bản. Đặc biệt những trường học cũ còn không được trang bị nâng cấp bất cứ cái gì trong nhiều năm! Vẫn còn có thể bắt gặp những chiếc máy chạy CD cũ kỹ, máy in, máy fax ở các trường tiểu học, sơ trung và cao trung trên khắp cả nước. Thay cho máy điều hòa, quạt điện vẫn là thứ phổ biến để thông gió và tiết kiệm điện, và trong mùa đông, những lò sưởi trung tâm vô cùng hiếm thấy và phần lớn đều là những lò sưởi chạy bằng dầu.
Hơn thế nữa, các lớp học vẫn sử dụng những dụng cụ dạy học truyền thống với sách giáo khoa là trọng tâm thay vì bảng trắng như ở các quốc gia khác. Tuy nhiên, như đã được nhắc ở trước, công nghệ thông tin đang từ từ thâm nhập vào nền giáo dục và được giới thiệu trong các buổi thuyết trình ở vài trường học. Vì vậy các trường học cũ của Nhật cũng đang được cải tạo.
10. Người đẹp ngủ trong lớp học
(c) jp.fotolia.com
Với khối lượng bài tập chất cao như núi và được giao bài làm về nhà cả trong kì nghỉ, hoạt động câu lạc bộ và ngoại khóa ngay cả trong kì nghỉ cuối tuần, lau dọn cả ngôi trường, học tập ở Nhật Bản đồng nghĩa với việc phải chăm chỉ và có thật nhiều quyết tâm. Bên cạnh các học sinh tham gia hoạt động câu lạc bộ trước và sau giờ học, phần lớn các em cũng phải đến các lớp học thêm để học chuyên sâu vào những môn cần thiết hoặc những ngôn ngữ khác. Mỗi ngày, học sinh cũng được giao cho một lượng lớn bài tập, khiến các em có rất ít thời gian để nghỉ ngơi và ngủ.
Kết quả là các học sinh không thể chống lại sự mệt mỏi và buồn ngủ đều có xu hướng ngủ gật trong lớp. Có thể bạn còn ngạc nhiên hơn nữa khi thấy các giáo viên cứ để mặc học sinh như vậy do họ không thể làm gì nhiều và còn thông cảm vì biết các em mệt mỏi đến nhường nào! Dù giáo viên nên nhắc học sinh tập trung hơn khi thấy các em ngủ ở trong lớp một, hai lần, nhưng ít khi thấy một học sinh nào bị khiển trách vì chuyện ngủ gật này.
**********
Với cái nhìn sâu sắc về cuộc sống thường nhật của một học sinh lại một trường công lập Nhật Bản, bài viết này có thể giúp du khách hiểu được văn hóa Nhật Bản đã được hun đúc vào xã hội ngày nay như thế nào. Nên nếu đây nghe giống như một ngôi trường mà bạn hoặc con bạn sẽ học, hãy chắc chắn thật quyết tâm và đầy ý chí vì đi học ở những trường này không giống như bạn thấy trong anime. Tuy nhiên, cuộc sống học đường đầy kỷ luật này sẽ chuẩn bị cho các học sinh để có thể đối mặt với những khó khăn đòi hỏi sự chăm chỉ và quyết tâm trong tương lai. Vậy bạn nghĩ sao? Bạn có nghĩ rằng phương Tây có thể học được điều gì đó qua nền giáo dục của Nhật Bản này, hay cho rằng những đứa trẻ này đã phải học tập quá sức?
Nguồn: Jpninfo
.jpg)
